0 358 212 51 37
bilgi@umutcanrehabilitasyon.com
Cerabral Palsy
Doğum öncesinde, sırasında ve ya sonrasında beynin bir bölümünde oluşan bir hasar bu hastalığın gelişmesine neden olabilir. Cerebral Palsy vücut kaslarının kullanımdaki problemleri ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Ancak Cerabral Palsy adı altında ifade edilen rahatsızlıklar geniş bir yelpazedir ve çok değişik varyasyonları olabilir.
Cerabral Palsy’lerin tipleri:
Klasik tip: Bunlarda kollar ve bacaklar çeşitli derecelerde tutulur. Hafif formlarında hastaların sadece bacakları etkilenir. Bu çocuklar geç yürür ve yürürken daha çok ayakuçlarına basarlar, kolları daha serbesttir. Daha ağır formlarında bacakların üst kısmı ve kollar da olaya katılır, yürüyüş ya çok gecikir, ya da hiç yürüyemezler. Ağır formlarında çocuk tamamen yatağa bağlı haldedir, oturması ve dönmesi dahi mümkün olamaz.
Hemiplejik tip: Bu çocuklarda vücudun sadece bir tarafında bozukluk olur
Atetoid tip: Kol ve bacaklarda istemsiz, ani veya uzun süreli kasılmalar görülür.
Ataksik tip: Bu çocuklarda ise denge ve hareketlerin koordinasyon bozukluğu ön plandadır.
İlk Üç Yaşa Dikkat
Cerabral Palsy (CP) erken belirtileri genellikle 3 yaştan önce ortaya çıkar ve sıklıkla çocuğun motor yeteneklerinin normal olarak gelişmediğinden ilk şüphelenen çocuğun ailesidir. CP´li bebekler sıklıkla yuvarlanma, oturma, sürünme, gülümseme ve yürümeyi öğrenme gibi gelişim basamaklarına geç ulaşırlar. Bu durum zaman zaman gelişme geriliği olarak adlandırılır. CP, belirtilerin ciddiyet açısından büyük değişkenlikler gösterir. CP´li bir hasta yazı yazmakta güçlük çekebilir; dengesini sağlamada veya yürümede sorun yaşayabilir; elde bükülme veya salya akması gibi istemsiz hareketler ortaya çıkabilir. Refleksler, belli bir uyarıya karşı vücudun sergilediği otomatik hareketlerdir. Örneğin yeni doğan bir bebek sırtüstü pozisyonda iken bacakları tutularak baş hizasından yukarı gelecek şekilde yükseltilirse, bebek otomatik olarak kollarını açarak kucaklama benzeri bir hareket sergiler. Bu harekete Moro Refleksi adı verilmektedir. Bebeklerde normal olarak bu refleksin 6. aydan sonra kaybolması beklenir. Oysa CP´li bebeklerde bu refleks anormal olarak daha uzun süreler devam eder. İşte bu refleks hekimlerin test edebileceği birkaç refleksten birisidir.
Erken Tanı
Hekimler Cerabral Palsy (CP) tanısını bir çocuğun motor (hareket ile ilgili) yeteneklerini test ederek ve tıbbi geçmişini ayrıntılı biçimde inceleyerek koyarlar. Yavaş gelişim, anormal kas gerginliği ve normal dışı vücut duruşu gibi unsurların kontrol edilmesinin yanı sıra, hekim çocuğun reflekslerini test eder ve sağ veya sol el kullanım tercihinin erken gelişip gelişmediğini inceler. Beyin MR´ı çekilerek ve gelişim testleri uygulanarak tanı kesinleştiriliyor.
Nedir?
Vücut hareketlerinin kontrol edilmesini etkileyen bir grup hastalığa verilen ortak addır. Cerabral beynin iki yarımküresi ile ilgili olan´ anlamındadır; Palsy ise vücutta bulunan kas ya da eklemlerin kontrolündeki aksaklığı anlatan bir terimdir. Eğer bir kişide Cerabral Palsy varsa, bu o kişinin beynindeki bir hasara bağlı olarak vücudundaki bazı kaslarını normal olarak kullanamadığını göstermektedir. Cerabral Palsy olan çocuklar; yürüme, konuşma, yemek yeme ya da oyun oynama gibi etkinlikleri, sağlıklı çocuklar gibi yapamayabilirler. Cerabral Palsy bulaşıcı değildir. Hayatın ilk yıllarında ortaya çıkar. Hastalık genellikle zaman içerisinde değişmez, daha kötüye gitmez. Ancak hastalık kalıcıdır; Cerabral Palsy çocuk, bu hastalığı ömrü boyunca taşıyacaktır.
Neden Olur?
Cerabral Palsy (CP), doğumdan önce, doğum sırasında ya da doğumdan kısa süre sonra beynin hasar görmesi sonucu oluşur. Birçok durumda beyin hasarına neyin neden olduğu ya da bu hasarı önlemenin olanaklı olup olmadığı tam olarak bilinemez. Bazen bebeğin beyninin hasar görmesi, bebek henüz ana rahmindeyken olur. (doğumdan önce) Bu hasara iltihabi bir durum ya da annenin yaralandığı bir kaza neden olabilir. Doğum sırasında, bebeğin yeterli oksijen alamaması ya da bebeğin beyninin zor bir doğum nedeniyle zarar görmesi gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Doğumdan sonra, bebeğin erken doğması (prematüre doğum) ve ana rahminin dışında yaşamaya henüz hazır olmaması nedeniyle sorunlar yaşanabilir. Zamanında doğan bebeklerde bile, iltihabi bir durum ya da beyindeki bir kanama, beyin hasarına neden olabilir; çünkü beyin, doğumdan sonra da gelişmesini sürdürmektedir. Cerabral Palsy bir insandan diğerine geçmediği ve hayatın ileri dönemlerinde görülmediği akılda tutulmalıdır.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Spastik çocukların tedavisi, bu konuda çalışan ve sahalarında uzmanlaşmış, deneyimli kişiler tarafından yürütülüyor. Bu ekipte doktor veya doktorlar, fizyoterapist, psikolog, özel eğitimci, konuşma terapisti ve sosyal danışman bulunuyor. Spastik çocukların tedavi planlaması yaşam boyu devam ediyor. Tedavide ilaçlardan, rehabilitasyondan ve çeşitli cerrahi yöntemlerden yararlanılıyor
İlaçların Etkisi
Spastisiteye eğer epilepsi de eşlik ediyorsa kas sertliğini azaltmaya yönelik ilaçlarla öğrenme bozuklukları, psişik problemler ve uyku bozuklukları için kullanılan ilaçlardan da tedavide yararlanılıyor.
Ortopedik Önlemler
Spastik çocuklarda kaslardaki aşırı gerginlik veya istem dışı kasılmalara bağlı değişik deformiteler görülebiliyor. Bunlar, kalça çıkığı, dizlerde bükülme, bacaklarda içe dönme, ayaklarda parmak ucu yürüme, içe dönme, taban çökmesi, bel ve sırtta eğrilik olarak sayılabilir.
Spastik çocuklarda dik durma pozisyonun korunması, fiziksel gücün arttırılması, dengenin geliştirilmesi, ayak, el, bacak gibi vücut kısımlarının birbirinden bağımsız kullanılmasının sağlanması için ortopedik yöntemlerden yararlanılıyor. Bu yöntemler dengenin geliştirilmesi, eklemlerin hareketliliğinin sağlanması, kasların normal boylarının korunması ve hareketler arasındaki uyumun sağlanmasında da önemli rol oynuyor.
Ameliyatlar
Ameliyatlar kemik şekil bozuklukları veya kaslardaki kısalmalar sonucu şekil bozukluğu veya yürüme, oturma zorluğu bulunan çocuklarda uygulanabiliyor. Kemik ve kasların büyümesi nedeni ile eğer çok hızlı gelişen bir deformite mevcut değilse beş yaşından önce genellikle ameliyat önerilmiyor. Erken yapılan ameliyatları takiben şekil bozuklukları tekrarlayabiliyor.
Ancak ihmal edilen çocuklarda da düzeltilmesi çok güç olan şekil bozuklukları oluşabiliyor.